Newsmonkey: CD&V zet druk op Vandeput: "Verlenging leven F-16's is nooit ernstig onderz

Kan de regering het dossier van opvolging van de F-16's nog langer laten doorgaan? Die vraag mag (nog) niet luidop gesteld worden, want de N-VA wil écht niet weten van uitstel. Maar binnen de meerderheid klinkt gemor. "De piste van de F-16's verlengen is nooit ernstig onderzocht geweest. Daardoor kunnen we niet op basis van alle elementen beslissen", zegt Veli Yüksel. Het CD&V-kamerlid pleitte er eerder al voor de F-16's langer in de lucht houden.

"We zouden de levensduur van de F-16’s kunnen verlengen. Dan kunnen we wat meer tijd en ruimte nemen om een beslissing over de vervanger te nemen." Zeg niet dat Veli Yüksel een opportunist is in het dossier van de jachtbommenwerpers. Want het was al op 6 maart, begin deze maand dat de defensiespecialist van CD&V in de marge van de lancering van zijn boek zich uitsprak over de opvolger voor de F-16's.

De vervangingsprocedure voor de Belgische F-16’s zit in een finale fase. Twee kandidaten dienden een 'best and final offer': de Amerikaanse F-35 en een voor de Brits-Europese Eurofighter. En ook de Rafale, een Frans toestel, doet 'buiten competitie' nog mee. Minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) wil dat dossier absoluut afronden in deze regeerperiode.

De grote vraag is nu, met alle informatie die nu naar buiten komt over hoe het departement Defensie het dossier voorbereidde, of die procedure nog kan doorgaan. Want uit een reeks verschillende lekken van een klokkenluider binnen het leger, die de info eerst doorgaf aan de sp.a, blijkt dat de minister van Defensie Vandeput gemanipuleerd werd. Hij kreeg doelbewust een rapport over de mogelijke verlening van de levensduur van de huidige F-16's niet. En hoge officieren van de luchtmacht vroegen bewust om bepaalde informatie niet te gebruiken.

Nu reageert Yüksel opnieuw, over het langer in de lucht houden van de F-16's, in het Nieuwsblad: “Die piste is niet ernstig onderzocht geweest, waardoor wij niet op basis van alle elementen kunnen beslissen. Het parlement en de regering worden met een kluitje in het riet gestuurd. Nu begrijpen we waarom die nota niet bekend is gemaakt.”

De CD&V'er gaat zo ver nog niet om te vragen de lopende vervangingsprocedure stop te zetten. Maar in de wandelgangen is het duidelijk dat de christendemocraten grote vragen hebben bij hoe het verder moet. Hetzelfde geluid bij de liberalen. Beide partijen waren nooit een warme voorstander van de F-35, het Amerikaanse toestel dat nog steeds in de running is als opvolger. De liberalen en christendemocraten voelen meer voor de Eurofighter, als er al een toestel moet gekozen worden. Bij N-VA is dat enthousiasme voor de F-35 van Lockheed Martin er wel, en de coalitiepartners voelen zich gemanipuleerd.

De kans dat ook de MR de heisa aangrijpt om de procedure zoals ze nu loopt stil te laten leggen, is ook groot. Want de Franstalige liberalen hebben grote sympathie voor Dassault, de producent van de Rafale. Dat het Franse toestel 'buiten competitie' belandde, stoorde de Franstaligen al serieus.

Vraag is hoe het nu verder moet. Want hoe realistisch is het scenario om de oude F-16's langer in de lucht houden? De regering besprak wel degelijk die optie, in november 2015. Dat schrijft De Standaard. Het dossier kwam op een IKW, een vergadering tussen verschillende kabinetten van de coalitie. De opties werden bekeken, ook onder meer het idee om wat tweedehands F-16's bij te kopen.

Maar telkens kwam de kostprijs terug naar boven. Het zou zo'n 14 miljoen euro per toestel kosten om ze zeven jaar langer te gebruiken. Maar daarmee kwam de regering er nog niet. Om helemaal mee te zijn met alle aanpassingen en upgrades de komende jaren, zou er nog een smak geld bijkomen. Zo steeg de kost tot 37,8 miljoen euro, per toestel. De total factuur was dan net iets meer dan 2 miljard euro. En in 2030 zouden dan toch wel nieuwe toestellen moeten gekocht worden. Dus dat was geen goede besteding van investeringsgeld.

Ter vergelijking: nieuwe toestellen kopen kost 3,6 miljard euro. Maar over heel de levensduur, gaan opvolgers van de F-16 wel zo'n 15 miljard kosten.

De N-VA is vastberaden om het dossier gewoon verder te laten lopen. Maar de eerste barsten in de coalitie rond het dossier zijn duidelijk. Vraag is wie de boel binnen de regering doet ontploffen.

Dit artikel verscheen op de site van Newsmonkey op 22 maart 2018.